Logo One Planet

Expositie over het Romeinse Fort van Ockenburgh

27 april 2017

Vicus
In de jaren negentig heeft de afdeling Archeologie van de gemeente Den Haag in Ockenburgh een groot onderzoek verricht. Er werden hier onder andere sieraden en luxe aardewerk gevonden. De meest bijzondere ontdekking was een klein fort. Daarmee werd het vermoeden bevestigd dat Ockenburgh een 'vicus' moest zijn, een nederzetting bij een Romeinse militaire installatie. De Romeinen waren nieuwsgierig, inventief en praktisch. Ze namen veel ideeën over uit omliggende culturen. Ze pasten bestaande uitvindingen aan hun eigen wensen aan en verspreidden deze vervolgens systematisch over hun hele rijk. Zo werden langs de Romeinse grens, de limes, militaire forten gebouwd. Ockenburgh lag niet aan deze limes, maar moest vooral bescherming bieden tegen de invallen vanuit de zee. Het fort was gebouwd van hout en leem. Het materiaal zelf is vergaan; alleen de sporen daarvan zijn in de grond teruggevonden. Er is een prachtige maquette van het fort gemaakt door Karin van de Berg en Kelvin Wilson maakte een illustratie van het fort zoals het er destijds waarschijnlijk heeft uitgezien.

Graffiti
Veel van de vondsten zijn duidelijk van militairen. Zoals de vele kleine spijkertjes afkomstig van schoenen met een bespijkerde zool (typisch soldatenschoeisel), een bronzen beslag in de vorm van een boomblad (zoals door ruiters gebruikt) en aardewerkscherven met ingekraste letters. Dit soort graffiti is kenmerkend voor militairen: het zijn eigendomsmerktekens. Andere aanwijzingen dat er ruiterij in het fort heeft gezeten zijn de paardenskeletten die zijn opgegraven. Een van deze skeletten is in de zaal 'Romeinen achter de duinen' in het Museon te zien. Het aardewerk dateert tussen 150 en 180 na Chr. Het lijkt erop dat het fort in het midden van de 2de eeuw na Christus is gebouwd en werd verlaten in het laatste kwart van die eeuw.

High Tech Romeinen
Vanaf 23 september zal er een grote tentoonstelling over de Romeinen* in het Museon te zien zijn: High Tech Romeinen, waarin wordt getoond dat 2000 jaar geleden de Romeinen op technisch gebied al een niveau hadden bereikt dat wij met onze kennis nog steeds ongelofelijk en soms zelfs adembenemend kunnen noemen. Het Romeinse fort van Ockenburgh* is alvast een introductie op deze tentoonstelling.

Samenwerking
De tentoonstelling is tot stand gekomen in samenwerking met de afdeling Archeologie van de gemeente Den Haag. Het onderzoek is uitgewerkt met subsidie uit het samenwerkingsprogramma van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Het Nederlands Instituut voor Wetenschappelijk Onderzoek en Erfgoed Nederland. Dit 'Odyssee-programma' heeft geld beschikbaar gesteld voor de uitwerking van oud en belangrijk onderzoek. Deze tentoonstelling, de wetenschappelijke publicatie en het publieksboek zijn het resultaat van dit onderzoek.

 

* Deze tentoonstelling en het fort van Ockenburgh waren in het Museon te zien van 23 september 2012 tot 1 september 2013. Van 21 juli 2015 t/m 24 januari 2016 is de tentoonstelling nog eens te zien in het Museum Valkhof in Nijmegen.